Veiligheidsladder brengt betrokkenheid hoger

Een hogere betrokkenheid bij veiligheid vanuit de leiding en een meer passende set van maatregelen. Dat zijn de belangrijkste conclusies uit een onderzoek van de Commissie van Deskundigen van NEN naar de impact van de Safety Culture Ladder (SCL) op organisaties. Het onderzoek is uitgevoerd door een samenwerking van de TU Delft en TenneT TSO.

Werkgevers kunnen op verschillende manieren de veiligheidscultuur binnen hun organisatie bevorderen. De SCL is een NEN-certificatieschema dat daarbij kan helpen. Het schema, oorspronkelijk afkomstig van ProRail, bestaat uit vijf treden en inmiddels maken al bijna 2.000 bedrijven er gebruik van. Het biedt kaders voor veilig werken, gebaseerd op menselijk gedrag en houding, aan alle partijen die in de diverse branches werkzaam zijn.

Onderzoeksvraag

Wat gebeurt er in een bedrijf als het besluit zich te laten certificeren voor de Safety Culture Ladder? Dat was de vraag die de onderzoekers van de TU Delft en TenneT TSO zich stelden. Wil een bedrijf simpelweg ‘een papiertje behalen' of gaat de impact van het werken met de SCL dieper? In de periode van december 2022 tot maart 2023 zijn de verantwoordelijken voor veiligheid van zestien grote en kleine SCL-gecertificeerde Nederlandse bedrijven uit verschillende branches geïnterviewd.

Meer bewustzijn en passende aanpak

De belangrijkste conclusie uit het onderzoek is dat het onderwerp veiligheid meer geagendeerd wordt op managementniveau. Er is meer aandacht voor het onderwerp bij de leiding. Die gaat er ook actiever mee aan de slag en daardoor ontstaat een beter bij het bedrijf passende aanpak waar ook de werknemers in andere lagen van het bedrijf zich mee vereenzelvigen. De ambitie om goed te scoren op veiligheid, groeit overal binnen de organisatie. En daarmee verbetert mogelijk ook de reputatie van een bedrijf bij opdrachtgevers en klanten.

Kritische noten en vervolgonderzoek

TU Delft en TenneT TSO kraken ook enkele kritische noten naar aanleiding van het onderzoek. Ze pleiten in ieder geval voor vervolgonderzoek, waarbij niet alleen veiligheidsverantwoordelijken, maar ook mensen van de werkvloer bevraagd worden over de impact van de SCL, zonder daarbij complete audits over te doen. Ook zouden auditoren beter moeten worden gekwalificeerd voor het auditeren voor de SCL. Volgens de onderzoekers vereist dat een hele andere aanpak dan de audits tegen bijvoorbeeld een managementsysteemnorm zoals ISO 9001.

Veiligheidsladder|

Samen met spooraannemers, ingenieursbureaus, adviesbureaus en de wetenschap heeft ProRail in 2012 de Veiligheidsladder ontwikkeld om het veiligheidsbewustzijn en bewust veilig handelen te stimuleren. Inspanningen hierin werden gemeten en positief gewaardeerd. Het uiteindelijke doel was het terugdringen van het aantal onveilige situaties met als gevolg minder incidenten (verzuim, schades).
In 2016 heeft ProRail het eigendom en het beheer van de Veiligheidsladder overgedragen aan Stichting Koninklijk Nederlands Normalisatie Instituut (NEN). Met de overdracht aan NEN kwam de ladder beschikbaar voor bedrijven uit alle bedrijfssectoren. In 2019 is de naam Veiligheidsladder gewijzigd in Safety Culture Ladder (SCL).