Afdichtingen zonder PFAS? Kan dat?

Het Fraunhofer-Institut für Werkstoffmechanik IWM heeft samen met de Freudenberg Group onderzocht of direct stoppen met het gebruik van per- en polyfluoralkylstoffen (PFAS) mogelijk is. Het antwoord van de onderzoekers als het om de toepassing in afdichtingen? Nee, nog niet.

Vanaf januari 2026 geldt er een rapportageregel voor Amerikaanse bedrijven die tussen 2011 en 2022 PFAS hebben geproduceerd in de VS of PFAS hebben geïmporteerd, of halffabricaten of eindproducten die PFAS bevatten. Individuele staten beginnen ook het gebruik van PFAS te beperken of rapportage te eisen. Het toepassingsgebied en de tijdschema’s verschillen aanzienlijk van staat tot staat.

Op 7 februari 2023 publiceerde het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) een voorstel voor een alomvattend industrieoverschrijdend verbod op PFAS. De betrokken bedrijven en organisaties kregen de kans om voor eind september 2023 feedback te geven over de mogelijke wetenschappelijke en sociaaleconomische gevolgen van een dergelijke wetgeving.

Bijdrage

Meer dan 4.400 belanghebbenden leverden meer dan 5.600 opmerkingen en aanvullende informatie. Freudenberg Sealing Technologies heeft ook een bijdrage geleverd aan deze raadpleging. “Wij steunen de doelstellingen van de Europese Green Deal en de Chemicals Strategy for Sustainability, maar vragen om een gedifferentieerde, risicogebaseerde benadering van chemische regelgeving dan is gepland voor PFAS”, zegt Dr. Ruth Bieringer, vice president of Technology & Innovation, die het standpunt van het bedrijf samenvat.

Beste eigenschappen – maar met een prijskaartje

De onlangs gepubliceerde studie van Fraunhofer IWM, getiteld ‘Replacement of Polymeric PFAS in Industrial Applications with Harsh Environments’, onderstreept dat met name fluorpolymeren onmisbaar zijn geworden, vooral in de afdichtingsindustrie. De stoffen worden gebruikt in onder andere compressoren, motoren, transmissies, aandrijfsystemen, maar ook in de hydraulica en de voedingsmiddelen- en drankenindustrie.

Fluorpolymeren zijn vaak het ‘voorkeursmateriaal’ als afdichtingen aan verschillende eisen moeten voldoen, zoals een uitstekende weerstand tegen hoge temperaturen, compatibiliteit met smeermiddelen of voldoen aan strenge normen voor materiaal dat in contact komt met voedingsmiddelen. Andere voorbeelden zijn een hoge weerstand tegen agressieve reinigingsprocessen en een minimale absorptie en overdracht van aroma’s.

Fluorpolymeren zijn wel kostbaar. Daarom worden ze over het algemeen alleen gebruikt voor toepassingen waarbij hun prestaties die van economischere polymeren overtreffen en nodig zijn.

Levenscyclusanalyse plausibele beoordelingsmethode

De auteurs van het onderzoek pleiten gezien de diversiteit van meer dan 10.000 PFAS-verbindingen ze voor een gedifferentieerde en op feiten gebaseerde discussie over het reguleren van deze klasse stoffen. Dr. Raimund Jaeger, hoofd van de business unit Tribologie bij Fraunhofer IWM: “Vanuit ons perspectief is het beoordelen van de levenscyclus van fluorpolymeren, die worden beschouwd als ‘polymeren van gering belang’, een geloofwaardige methode voor het realistisch evalueren van potentiële risico’s voor de menselijke gezondheid en het milieu. Alle belanghebbenden die bij dit onderzoek betrokken waren, zijn het erover eens dat de veilige productie en verwijdering van polymere PFAS van cruciaal belang is. Zolang er voorzorgsmaatregelen worden genomen om schadelijke gevolgen voor het milieu te voorkomen, moet het industriële gebruik van fluorpolymeren mogelijk blijven.”

Zoektocht alternatieven

Een definitieve tijdlijn voor de invoering van een Europese PFAS-regelgeving moet nog worden vastgesteld. Toch bereidt de industrie zich al voor op mogelijke veranderingen. Bij Freudenberg Sealing Technologies draait de zoektocht naar alternatieven op volle toeren, ondanks de huidige onmisbaarheid van fluorpolymeren: “Wij hebben een unieke expertise in het ontwikkelen van polymeermaterialen zoals elastomeren en thermoplasten voor industriële behoeften met hoge prestaties. Onze materialen hebben in het verleden al veel baanbrekende technologieën mogelijk gemaakt en onze materiaalexperts zijn zeer gemotiveerd om door te gaan met het creëren van innovatieve oplossingen voor toekomstige uitdagingen”, aldus Bieringer.