Nooit meer vallen dankzij gyroscopische actuator

De state-of-the-art hulpmiddelen voor het evenwicht zijn nuttig maar verre van perfect. Stokken, looprekken, krukken en handrails veranderen de houding en verhinderen dat je je handen kunt gebruiken bij handelingen zoals het openen van deuren, het dragen van boodschappen of het opnemen van de telefoon. Geavanceerdere hulpmiddelen, zoals mobiele ondersteuningssystemen voor het lichaamsgewicht of robotlooptrainers, nemen bovendien veel ruimte in of kunnen alleen in specifieke omgevingen worden gebruikt. Maar nu is er de Gybar: een rugzak-achtige draagbare robot die het evenwicht ondersteunt tijdens de revalidatie.

De rugzak bevat een gyroscopische actuator die bij uiteenlopende activiteiten en in verschillende omgevingen het evenwicht ondersteunt, waarbij de handen vrij blijven. Het apparaat is ontwikkeld aan de TU Delft. De resultaten van de eerste experimenten zijn gepubliceerd in Scientific Reports van Nature.

Vallen is de belangrijkste oorzaak van ongevalgerelateerd letsel in alle leeftijdsgroepen, maar is vooral gevaarlijk voor mensen die lijden aan aandoeningen die de motoriek beïnvloeden of leiden tot zintuiglijke of cognitieve beperkingen. Volwassenen boven de 65 jaar lopen bij een val een groot risico op ernstig letsel; als ze een heupfractuur oplopen, hebben ze bovendien een kans van 25 procent om binnen zes tot twaalf maanden na de val aan hun verwondingen te overlijden. Voor de ontwikkeling van een hulpapparaat dat het evenwicht ondersteunt en de handen vrij laat en tegelijk in staat is instabiliteit automatisch te detecteren en te corrigeren, biedt draagbare robotica veel mogelijkheden.

Inspiratie uit de ruimte

Voor de ontwikkeling van de Gybar kwam de inspiratie uit de ruimte: satellieten zijn in staat hun oriëntatie in de ruimte te veranderen zonder gebruik van kracht of moment ten opzichte van hun omgeving. Moment kan op een satelliet (of op het menselijk lichaam) worden uitgeoefend door het hoekmoment van interne vliegwielen te wijzigen, waardoor een bepaalde rotatie wordt gerealiseerd of juist voorkomen. Eén techniek daarvoor maakt gebruik van het gyroscopische effect, dat kan worden waargenomen bij draaiende tollen, die het effect van de zwaartekracht weerstaan. De onderzoekers zijn erin geslaagd een actuator te bouwen op basis van het gyroscopische effect dat meestal wordt toegepast in sensoren.