Eerste versie klaar van röntgencamera voor satelliet Athena

SRON Netherlands Institute for Space Research levert een van de twee camera's op de toekomstige Europese röntgensatelliet Athena. Daar is nu de eerste versie van in elkaar gezet in de cleanroom in Utrecht.

In 2031 lanceert de Europese ruimtevaartorganisatie ESA haar nieuwe röntgentelescoop Athena. Die wordt uitgerust met twee instrumenten: de Wide Field Imager (WFI) voor foto's met een ruim blikveld en de X-ray Integral Field Unit (X-IFU) voor opnames met hoge spectrale resolutie. SRON levert de camera voor X-IFU, die met ruim drieduizend pixels en een spectrale resolutie van 2.5 eV voor doorbraken moet zorgen in onze kennis over superzware zwarte gaten en hete gasstructuren in het heelal.

Instrumentmakers van SRON hebben nu in hun cleanroom in Utrecht de eerste versie in elkaar gezet van X-IFU's camera, exclusief de detectiechip. Die gaat op transport naar de Groningse afdeling van SRON, waar wordt gekeken in hoeverre het de benodigde temperatuur kan vasthouden van vijfhonderdste graad boven het absolute nulpunt (rond -273°C). Verder onderzoeken de ingenieurs hoe snel de camera haar koudste punt bereikt en waar de grootste warmtelekken zitten tussen de verschillende compartimenten. Na deze thermische tests volgt nog een vibratietest vanwege de extreme trillingen tijdens de lancering. Op basis van deze bevindingen passen de ontwerpers het concept aan voor hun tweede versie, of zoeken ze compensatie in andere onderdelen van de satelliet, zoals het vermogen van de koeling.

SRON levert de X-IFU camera, NASA de bijbehorende detectiechip. SRON maakt ook de back-up detector, op basis van supergeleidende transition-edge sensors (TES). Een belangrijk deel van de onderdelen van deze camera zijn gefabriceerd door diverse, voornamelijk Nederlandse bedrijven.