‘Slecht toezicht CE-markeringen tast concurrentiepositie machinebouwers aan’

FME, de ondernemersorganisatie voor de technologische industrie, vindt dat de overheid meer en beter toezicht moet houden op de zogenaamde CE-markering. Deze markering geeft aan dat een product voldoet aan de daarvoor geldende Europese regels voor veiligheid, gezondheid en milieu.

Volgens FME zijn steeds meer geïmporteerde producten van buiten Europa ten onrechte voorzien van een CE-markering. Behalve dat dit strafbaar is, tast dit ook de concurrentiepositie van Nederlandse bedrijven aan. Zo noemt de FME Chinese inferieure elektrotechnische producten die relatief goedkoop worden aangeboden, waardoor er sprake is van oneerlijke concurrentie. Tevens veroorzaken de producten onveilige situaties.

Bedrijven brengen zelf de markering op hun product aan en bepalen hierbij zelf of zij voldoen aan de regels. FME-voorzitter Ineke Dezentjé-Hamming geeft aan dat dit bij producten van buiten Europa vaak mis gaat. 'De markering is nep en van conformiteit is geen sprake. Er is vrijwel geen controle op dergelijke producten. Markttoezicht ontbreekt door een capaciteitsprobleem bij de marktautoriteiten. De producten vinden daardoor hun vrije weg naar de eindgebruiker en consument', zegt Dezentjé-Hamming.

Praktijkvoorbeelden

Machinerichtlijn
Nederlandse machinefabrikanten hebben last van concurrenten binnen Europa die zich niet aan de Europese Machinerichtlijn houden en daardoor een gunstigere marktpositie innemen met onveilige producten. De machinerichtlijn schrijft voor dat de bestuurder van tractoren, shovels en heftrucks met een tilfunctie beschermd moet zijn tegen vallende voorwerpen, bijvoorbeeld via een cabine of veiligheidsdak (FOPS constructie). Machines zonder dergelijke FOPS constructie zijn voor de consument aantrekkelijker omdat ze goedkoper, kleiner en gebruiksvriendelijker zijn (in- en uitstappen gaat makkelijker). Hierdoor zien de Nederlandse fabrikanten steeds vaker dat zij orders mislopen en dat consumenten zich onwetens een onveilige machine aanschaffen waarbij zij risico lopen op ernstige letsel.

Industriële machines
Er komen Chinese industriële machines op de markt die niet voldoen aan de Europese veiligheidseisen (conform de CE-markering). Door het ontbreken van deze aanvullende veiligheidsmaatregelen vallen ze gemiddeld minimaal 5000 euro goedkoper uit. De handhaving is onvoldoende om dergelijke producten van de markt te weren en consumenten komen in de verleiding goedkopere onveilige producten aan te schaffen, ten nadele van Europese leveranciers.

Kwetsbaarheden

FME bood begin 2017 een rapport aan de regering aan, genaamd 'Producten op de Europese markt: CE-markering ontrafeld'. Hierin keken zij al naar de problematiek van onterechte CE-markeringen. Dat er producten met een CE-markering op de Europese markt komen die niet voldoen aan Europese regels is volgens FME mogelijk doordat de regulering van de CE-markering een aantal kwetsbaarheden kent. Er is een inherente spanning zichtbaar in de inrichting van het CE-systeem: economische belangen die marktdeelnemers nastreven, zoals vergroten van het marktaandeel en winstmaximalisatie, verhouden zich niet per definitie met het waarborgen van de publieke belangen die de Europese wetgever met het stelsel van CE-markering voor ogen heeft.

Daarnaast constateerde FME een aantal concrete kwetsbaarheden in het proces van ‘conformiteitsbeoordeling' door fabrikanten, die een verklaring kunnen vormen waarom er producten op de markt komen die niet voldoen aan Europese eisen. Zo bleek onder meer dat de complexe regelgeving tot onduidelijkheid kan leiden, dat vernieuwende producten niet altijd passen binnen geharmoniseerde Europese normen en dat het waarborgen van de conformiteit van een serie producten niet altijd eenvoudig is.

Gebrek aan geld en mensen

Verder is in het rapport te lezen dat het totale budget voor de vijf Nederlandse inspecties (Inspectie SZW, Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ), Agentschap Telecom (AT) en Inspectie Leefomgeving en Transport)) ruim 664 miljoen euro bedraagt, waarvan 3,9 procent (25,9 miljoen euro) wordt besteed aan markttoezicht. Van het totale budget is 1,2 procent, namelijk 7,9 miljoen euro specifiek bestemd voor toezicht op CE-wetgeving.

Ook het aantal fte's is mager te noemen. Maar 4,3 procent (242 fte') van de werknemers van de verschillende inspecties is werkzaam in markttoezicht, waarvam 65 fte in toezicht op CE-markering.

In 2015 voerden de Nederlandse inspecties in totaal 12.755 controles uit, 3.722 daarvan hadden betrekking op producten met een CE-markering. FME kon niet vaststellen hoe groot percentage dat is van het totaal aantal producten op de Nederlandse markt. De NVWA geeft aan dat jaarlijks zo'n zes miljoen containers met non-foodproducten uit China aankomen in Nederlandse havens. Er is echter maar capaciteit om driehonderd containers te onderzoeken.

Voorstel FME

FME en haar brancheverenigingen willen dat er meer capaciteit bij toezichthouders komt, zodat er vaker en sneller kan worden gehandhaafd. Daarnaast wil FME dat de staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat een samenwerkingsverband tussen overheid en bedrijfsleven organiseert. Dezentjé: 'De overheid heeft het bedrijfsleven nodig om adequaat toezicht op nep CE-markeringen te kunnen houden. Bedrijven zitten dichter op de markt en de overheid kampt met capaciteitsproblemen.'