Is 2018 het jaar van de elektronicus?

Vorige week hebben jullie de column van mijn collega Robin Zander kunnen lezen. Hij is de hoofdredacteur van het vaktijdschrift ‘Constructeur’ en gaf een inkijkje over wat er het komende jaar staat te gebeuren in zijn vakgebied. Nu poog ik soortgelijke voorspellingen te doen op het toepassingsgebied van elektronica. Niet met een mooi gepolijste bol maar door alles dat ik de laatste maanden om me heen heb zien gebeuren bij beurzen, lezingen en bedrijven. Dat is dan weer het mooie van onze baan hoewel we geen 13e maand hebben.

Wat mij al meteen in de column van Robin opvalt is dat de scheiding tussen de werelden van een werktuigbouwkundige en van een elektronicus steeds meer vervaagt. In de goede oude tijd maakten techneuten hun eindproduct, met eigen gereedschappen op hun eigen eiland. Daar werd dan verbroederend gemopperd over dat andere eiland, waarom ze aan de specs moesten morrelen waardoor weer aanpassingen nodig waren. Maar gelukkig - in mijn ogen - verandert dat elk jaar steeds meer. Het gezamenlijke eindproduct is steeds vaker een combinatie van hardware, elektronica en software. Ontwerpers moeten daardoor ook steeds meer aandacht besteden aan het werkproces. Het eenduidige logge watervalmodel maakt plaats voor methoden en technieken om beter en sneller met elkaar af te stemmen, zoals model based driven engineering, agile en scrum.

Trends

Voor de werktuigbouwkundige spelen ontwikkelingen op het gebied van AI en Internet of Things blijkbaar een grote rol. Herkenbaar, toch? Dit geeft maar weer eens aan dat de wereld meer naar elkaar toe groeit hoewel je anders zou denken als je het journaal en de politiek mag geloven.

AI en IoT zijn natuurlijk trends die al langer spelen en die voorlopig ook niet weg te denken zijn. Deze ruim te interpreteren begrippen zullen steeds meer hun stempel op onze maatschappij drukken. Om het plaatje compleet te maken zet ik er ook Big Data bij. En voor elektronica geldt dat het nog steeds alsmaar kleiner wordt. Daarmee is nano-elektronica trouwens groot in Nederland. Alleen al in Delft en Twente gebeuren zeer interessante dingen.

2020

Dit zijn trends die een richting geven waar het allemaal naar toe gaat. Maar wat betekent dat concreet voor 2018? Daar wordt het voor mij lastig want al jaren kijk ik met spanning uit naar het verderop gelegen jaar 2020. Hoe dat zo? Bijna elk gerenommeerd bedrijf, instelling of gemeente heeft lang geleden een roadmap opgesteld met ‘twintig-twintig' als apotheose. De wereld is dan af, als ik ze allemaal mag geloven. Een paar voorbeelden buiten de techniek:

Oranje behoort weer tot de wereldtop. Het 10-jarenplan van Europa over economische groei en werkgelegenheid is afgerond. Uw gemeente is klaar voor de informatiesamenleving  en Enschede is dan een echte fietsstad. Dan heb ik het nog niet eens over de zaligmakende klimaatdoelen.

Jammer genoeg zijn er ook een paar minpuntjes om de boel in balans te brengen. Trump wint de verkiezingen en als het aan de Efteling ligt moet je daar ook weer naar toe. 

En hoe is het dan met de techniek gesteld hoor ik u vragen?

Nou, ook goed!

Er is dan in zes jaar tijd een kleine 80 miljard euro gepomp in onderzoek en innovatie volgens Horizon 2020. Er is plotseling wel genoeg aanwas van techneuten voor op de arbeidsmarkt. Er komt een  missie naar Mars. Er gaat niemand dood in een Volvo (dat zou goed nieuws voor de leraren moeten zijn, maar helaas gaat dit alleen op voor nieuwe auto's) en TSMC, de grote chipfabrikant in Taiwan, bouwt een 3 nm fabriek. Een gunstig signaal voor ASML en zijn EUV-machines. En dat moet ook wel  omdat J.Y.C. Sun van TSMC heeft gezegd dat we in 2020 chips hebben met 50 miljard (10⁹) transistoren op 1 die. 

Dat lijkt trouwens veel . Maar als je het vergelijkt met de complexiteit van de hersenen, dan zijn we er nog niet: de 20 miljoen neuronen komen overeen met ongeveer 1 biljoen (10¹²) transistoren. Maar er worden zogenoemde 3D x 3D superchips ontwikkeld. Onder andere door het bedrijf Nvidia. Met die chips denken ze tot aan de 200 miljard transistoren te komen. En daarmee komen we toch al angstaanjagend dicht bij de complexiteit van het menselijk brein. Over Artificial Intelligence gesproken.

2018

Terug naar 2018. Want wat betekent dit voor de kortere termijn? De aanjagers zijn ook nu AI en het IoT. Bij dat laatste speelt ‘connectivity' een grote rol. Denk dan ook aan 5G waarvoor in 2019 door de overheid veilingen zijn gepland voor de beschikbare frequenties in Nederland. Dat is niet alleen bedoeld voor snelle filmpjes op je mobiel maar ook voor de zelfrijdende auto. En om die rijdende verzameling aan sensoren te laten voldoen aan allerlei milieurichtlijnen komt ook de vermogenselektronica aan bod.

We gaan ook vast meer horen over security. Vanaf 25 mei 2018 is de AVG van toepassing. Deze legt meer verantwoordelijkheden bij organisaties als het gaat om het verzamelen van persoonsgegevens.

Hoe ik dit allemaal zo goed weet? Zoals ik eerder al schreef geven beurzen een goed beeld over de korte-termijn-toekomst. Op dit moment (van 9 t/12 januari) is er de toonaangevend CES 2018 in Las Vegas, over de nieuwste ontwikkelingen op elektronica-gebied. Iets dichter bij huis in Neurenberg (D) begint op 27 februari  de Embedded World 2018. Dus als je snel bent kun je je baas nog overtuigen om daarheen te mogen gaan. Voor Las Vegas ga je dat denk ik niet meer halen (dat geldt voor mij helaas ook) maar gelukkig is er volgend jaar weer een nieuwe kans. In het belang van up-to-date zijn natuurlijk.

Kees de Waal

Hoofdredacteur Elektronica

K.Waal@mybusinessmedia.nl