Wetgeving voor robots

Robots worden steeds belangrijker in ons dagelijks leven. Van simpele drones tot geavanceerde medische apparatuur, robots zijn niet meer weg te denken. Volgens een rapport van EU-parlementariër Mady Delvaux moet er echter dringend wetgeving komen rond kwesties als aansprakelijkheid.

Mady Delvaux is Europees Parlementariër in de S&D-fractie en stuurde een rapport aan de Commissie Juridische Zaken waarin opgeroepen werd tot wetgeving voor robots. Op de website van het Europees Parlement beantwoordde Delvaux enkele vragen over het rapport.

Om wat voor robots gaat het hier?

“We definiëren robots als fysieke machines, uitgerust met sensoren en met elkaar verbonden, zodat ze gegevens kunnen verzamelen. De volgende generatie robots zal steeds beter in staat zijn om zelf te leren. Het gaat om zelfrijdende auto's, maar ook om drones, industriële robots, zorgrobots, robots voor entertainment, als speelgoed en voor gebruik in de landbouw.”

In uw verslag stelt u de vraag of robots een wettelijke status zouden moeten krijgen. Wat betekent dat in de praktijk?

“Als zelflerende robots ontstaan, zullen verschillende oplossingen nodig zijn. Wij vragen de Commissie om de mogelijkheden te bestuderen. Men zou robots een beperkte "e-persoonlijkheid" kunnen geven, althans wanneer het compensatie betreft, vergelijkbaar met wat er nu bestaat voor bedrijven, maar dit is niet voor morgen. Wij hebben nu een juridisch kader nodig voor de robots die nu op de markt zijn of hier de komende 10 tot 15 jaar op gaan komen.”

Wie zou in de tussentijd verantwoordelijk moeten zijn voor schade? De eigenaar, de fabrikant, de ontwerper of de programmeur?

“We hebben twee opties. Volgens het principe van risicoaansprakelijkheid is de fabrikant aansprakelijk, want die is het beste in staat om schade te beperken. Een andere optie is een risicoanalysebenadering waarbij vooraf wordt getest en schadevergoeding door alle belanghebbenden moet worden gedeeld. Er moet ook een verplichte verzekering komen, althans voor de grote robots.”

Waarom is het EP met deze kwestie bezig?

“Wij willen graag gemeenschappelijke Europese beginselen en een gemeenschappelijk juridisch kader ingesteld hebben, voordat elke lidstaat zijn eigen wetten heeft aangenomen. Standaardisatie is ook in het belang van de markt. Europa is goed in robotica. Als we echter marktleider willen blijven, moeten we gemeenschappelijke Europese regels hebben.”

“Met betrekking tot aansprakelijkheid, moeten de klanten er zeker van zijn dat ze zullen worden vergoed als er schade optreedt. Het grote probleem is de veiligheid en gegevensbescherming. Robots kunnen niet functioneren zonder gegevensuitwisseling dus het gaat er ook om wie toegang tot deze gegevens zal hebben.”

Mensen die bang zijn dat ze hun baan kunnen verliezen, krijgen te horen dat robots nieuwe banen zullen creëren. Echter wellicht creëren robots enkel banen voor hoogopgeleide mensen en vervangen ze laaggeschoolde werknemers. Hoe kan dit worden opgelost?

“Ik denk dat dit de grootste uitdaging voor onze samenleving wordt. Er zullen volgens mij altijd banen voor laaggeschoolde mensen zijn. Robots gaan mensen niet vervangen: er zal tussen beiden een samenwerking komen. Het kan een goede zaak zijn dat ze worden gebruikt voor het harde, zware en gevaarlijke werk.”

“Het verslag gaat ook in op de vraag of we onze sociale zekerheid moeten veranderen en nadenken over universele inkomsten, want als er veel inactieven zijn, moeten we ervoor zorgen dat ze een fatsoenlijk leven kunnen leiden.”

bron: Europees Parlement