Nieuwe wetgeving recycling elektronisch afval

De Nederlandse overheid gaat alle bedrijven die elektronisch afval verwerken dezelfde hoge kwaliteitsnormen opleggen en hen verplichten om wat zij verwerken ook te registreren. Dit besluit is genomen in overleg met de recyclingindustrie en de producenten verenigd in de NVMP. De maatregelen zijn nodig omdat Nederland de komende jaren onder een aangescherpte Europese richtlijn veel meer afgedankte elektrische apparaten en energiezuinige verlichting (e-waste) moet gaan verantwoorden.

De certificerings- en registratieplicht is opgenomen in een ministeriële regeling die op 14 februari 2014 ingaat, met unanieme steun van de Tweede Kamer. De regeling beoogt de doelstelling van de herziene Europese richtlijn binnen handbereik te brengen, die eist dat Nederland vanaf 2019 85% van al het vrijkomende e-waste verantwoordt. Voor het uitvoeren van haar verantwoordelijkheden hebben de producenten Wecycle opgezet. Tot op heden rapporteert Wecycle ongeveer 50%¹ van het elektronisch afval dat vrijkomt. De certificerings- en registratieplicht moet ervoor zorgen dat al het elektronische afval straks de juiste behandeling krijgt en dat we weten waar het terechtkomt. Op deze manier kan ook het volume dat recyclingbedrijven op eigen initiatief verwerken worden meegerekend.

"Overheid, producenten en recyclingindustrie zetten met dit akkoord een belangrijke stap op weg naar een gesloten kringloop voor elektrische apparaten en elektronica", zegt Jan Kamminga, voorzitter van de Vereniging NVMP. "Als certificering en registratie na volgend jaar algemeen zijn, kunnen we aantonen dat het overgrote deel van alle afgedankte elektrische apparaten en verlichting op een verantwoorde manier wordt verwerkt. Uit dat afval winnen we meer dan 80% van de grondstoffen terug en de resterende portie wordt vrijwel geheel gebruikt voor opwekken van kracht, warmte en energie."

Level playing field

Voor de recyclingindustrie is van belang dat uniforme kwaliteitsnormering een level playing field creëert, zegt Ton Holtkamp, de onafhankelijk voorzitter van het overleg tussen overheid, producenten en recyclingindustrie dat de basis legde voor de ministeriële regeling. "De wet stelt aan alle spelers dezelfde minimum kwaliteitseisen. Dan zijn zij ervan verzekerd dat de concurrentiestrijd zich richt op efficiency en dat er geen oneerlijk voordeel behaald kan worden door te morrelen aan de kwaliteitsnormen."

De verplichting tot registratie gaat per direct in en de certificeringsplicht per 1 juli 2015, maar bedrijven worden gestimuleerd om hier eerder mee aan de slag te gaan. Vanaf die datum kan de handhaving zich concentreren op partijen die niet gecertificeerd zijn en dus ongeoorloofd bezig zijn met de verwerking van e-waste. Een effectieve, gerichte handhaving zal naar verwachting lekstromen naar laagwaardige recycling en illegale export indammen. 

Daarnaast is een extra inspanning nodig om meer e-waste gescheiden in te leveren en te voorkomen dat het in het restafval terecht komt, zoals nu nog met meer dan 10% van alle elektrische apparaten en lampen gebeurt.  Producenten zullen daarom acties en campagnes blijven voeren om consumenten en bedrijven te bewegen hun e-waste zorgvuldig af te danken. De extra inspanning voor gescheiden inleveren past in het beleid van staatssecretaris Mansveld om de hoeveelheid gestort en verbrand restafval te halveren en door gescheiden inzameling en recycling meer grondstoffen te herwinnen.

¹ Op basis van gegevens over WEEE generated van het UNU rapport The Dutch WEEE flows uit 2012