Het 'stomme' van pneumatiek

Rond pneumatiek zweven talloze dogma's, vaak op de vreemdste vooroordelen gebaseerd. Neem nu energie. Perslucht zou de duurste energiedrager zijn, werd, nu alweer een ruim jaar geleden, ergens in een een bekend Nederlands vaktijdschrift gelezen. Zo'n slordige tien procent van de energiekosten van een gemiddeld Nederlands productiebedrijf zou voor rekening komen van de opwekking en conditionering van perslucht. Het beeld wordt wel wat genuanceerder, als je bereid bent om de techniek achter de perslucht te begrijpen. En dat kan voor niemand kwaad, zowel voor de gebruiker als voor de leverancier.

Het verhaal van de tien procent energiekosten die te maken hebben met opwekking en conditionering van perslucht zou zo in elkaar zitten: Ruwweg vijftig procent van de in pneumatische systemen gestopte energie gaat verloren. Globaal zou 20 tot 30 % van het compressorvermogen door lekkage verloren gaan. De overige 10 tot 20 % is terug te voeren tot verspilling vanwege met name te groot uitgevallen cilinders, onjuist gekozen werkdruk en zo meer. Tot zover waar het om ‘normale' installaties gaat die op cilinders en ventielen draaien. Waar het de inzet van luchtmotoren betreft verstommen echter de stemmen.

Lekkage

Het verhaal over lekkage is al zo'n vijftig jaar een regelmatig terugkerend thema. Of dit ooit helemaal goed kan komen is de vraag. Lucht is en blijft ‘dun'. ‘Kijken' naar het lek is er ook niet bij omdat je het lek zogezegd niet ‘ziet'. Het positieve is wel dat we het kunnen opsporen en nog ‘bewaken' ook als we dat zouden willen. Steeds beter en geraffineerder.

Maar wie weet hoe dat lek er komt? Fitting- en leidingleveranciers? Installateurs? Componentenleveranciers? Ieder heeft zijn eigen verhaal. Zo niet de ‘zelfsleutelende' gebruiker c.q. systeembouwer. Deze gaat uit van de ‘gegarandeerde' lekdichtheid van de aangeschafte apparatuur inclusief fittingen van ‘aangepaste' draadsoort. Voor hem zou elke fitting van de beweerde draadsoort zonder probleem qua montage en afdichting moeten passen op ventiel of cilinder met overeenkomstige aansluiting. Niet soms?

Op een rijtje

Over wat normen en standaarden van lek zeggen wordt in de regel gezwegen. Want dat ze er iets over zeggen is een ding dat zeker is. Hoogste tijd om dat eens op een rijtje te zetten!

Waar al net zo weinig over gesproken wordt, is de winst vanwege de omschakeling van pneumatische naar elektrische aansturing van ventielen, en toepassing van elektrisch/elektronische standmelders in plaats van pneumatische. En de winst vanwege miniaturisering waar dat uitkomt.

Lees het hele artikel in a&b 3

bron: a&b