Elektromagnetische straling te lijf

Een computernetwerk dat uitvalt zodra de personenlift in gebruik is of een ventilator die dienst weigert wanneer de led-verlichting inschakelt. Grote kans dat dit samenhangt met elektromagnetische straling. Dergelijke storingen komen steeds vaker voor. Reden voor Uneto-VNI en TNO om een Technologie Cluster op touw te zetten.

Al zolang er technische apparaten bestaan, bestaat er elektromagnetische straling. In de CE-markering is bepaald dat apparaten geen storende elektromagnetische straling mogen veroorzaken en ook niet gevoelig mogen zijn voor dergelijke straling. De praktijk is weerbarstiger. Steeds meer technische en elektrotechnische installaties worden voorzien van vermogenselektronica als frequentievormers en schakelende voedingen. Denk aan verwarmingsinstallaties en luchtbehandelingsystemen, maar ook aan led-verlichting en laptops. Zelfs het Senseo-koffiezetapparaat bevat stralingsgevoelige elektronica. Deze nieuwe elektronica zorgt al enige jaren voor een toename van elektromagnetische storingen. "Die zijn vaak lastig te detecteren", vertelt Rob van Heijster, chief scientist systeemintegratie bij TNO. "Als je computernetwerk uitvalt, denk je natuurlijk eerst aan een fout in het netwerk zelf. Terwijl de kans aanwezig is dat een andere installatie het probleem veroorzaakt."

Goed afstemmen

Van Heijster leidt het Technologie Cluster, waarbij zeven partijen uit de installatiebranche zich in een aantal workshops buigen over het vraagstuk van de Elektromagnetische compatibiliteit (EMC). Van Heijster: "Met EMC bedoelen we de mate waarin apparatuur zich verdraagt ten opzichte van andere apparatuur. De eerste workshop ging over de vraag hoe je het in de keten zo regelt dat storingen worden voorkomen. Dat begint al bij de ontwerpers. Zij moeten alle aspecten meenemen die van invloed zijn op de werking van een installatie. Daarvoor is het belangrijk dat de ontwerpers van de diverse installaties goed met elkaar afstemmen welke installaties in een gebouw komen en hoe deze zich onderling verhouden. Ook de inkoop is cruciaal. Vaak is de goedkoopste techniek de meest stralingsgevoelige, of veroorzaakt juist de meeste storing. Vervolgens is ook het installeren en implementeren een secure klus. Kortom: het is een complex vraagstuk dat je alleen gezamenlijk kunt oplossen."

Keurmerk

Tijdens een workshop kwam de probleemstelling helder op tafel. Minder eenvoudig is het, om te komen met een goede oplossing. "Om te beginnen is er bewustwording nodig. Alle betrokken partijen moeten ervan doordrongen raken dat een installatie niet op zich staat, maar dat het noodzakelijk is om daarin afstemming te zoeken met elkaar. Verder gaan we onderzoeken of het misschien zinvol is om een apart EMC-keurmerk in het leven te roepen voor stralingsongevoelige apparatuur en apparatuur die weinig stoort. Maar ook de installatie in een gebouw als geheel kan het keurmerk krijgen. Dat zou de branche als geheel moeten organiseren." Het Technologie Cluster is voorlopig nog in volle gang. "De komende tijd gaan we aan de slag met de vraag hoe we partijen bewust kunnen maken van het probleem en wat we zouden kunnen veranderen aan de regelgeving."

bron: TNO