Metaalunie en EZ: stimuleren export bevordert groei economie

De export in het mkb-metaal kan met 542 miljoen euro groeien als ondernemers daadwerkelijk worden gestimuleerd en begeleid bij de eerste of verdere stappen op een exportmarkt. In het mkb-metaal exporteert momenteel 45% van de bedrijven, waarvan 27% structureel en 18% incidenteel.

12% van de omzet van het totale mkb-metaal is afkomstig uit export. Gemiddeld halen exporterende metaalbedrijven 28% van de omzet uit export. Zowel bij nog niet exporterende bedrijven als bij exporteurs zit nog veel onbenut exportpotentieel. De meeste exportpotentie is te vinden bij middelgrote bedrijven vanaf ongeveer 10 medewerkers. Een intensievere focus van beginnende exporteurs op nabije markten en van exporterende bedrijven op nieuwe markten, kan dit onbenutte exportpotentieel aanzetten tot export. Hierdoor kan de export van het mkb-metaal groeien naar 3,5 miljard euro.

Dit blijkt uit onderzoek van de Koninklijke Metaalunie en het ministerie van Economische Zaken, uitgevoerd door USP Marketing Consultancy bv, dat exportpositie, -potentie, -beleid en -belemmeringen in het mkb-metaal in beeld heeft gebracht. Volgens de minister van Economische Zaken maakt export bedrijven sterker.

Dichtbijgelegen markten grootste afzetmarkt mkb-metaal

Van de 45% metaalbedrijven die exporteert, heeft 84% meer dan 5 jaar exportervaring.
Een derde exporteert 11 jaar of meer. Bij ongeveer driekwart van de exporterende bedrijven is de directeur/eigenaar verantwoordelijk voor de export of het opzetten daarvan. De meeste bedrijven zijn gaan exporteren vanwege de vraag uit het buitenland. Gemiddeld exporteren deze bedrijven naar 44 verschillende klanten in 8 verschillende landen.

Mkb-metaalbedrijven exporteren het meest naar omliggende landen; 75% naar Duitsland, 62% naar België, 28% naar Frankrijk en 26% naar het Verenigd Koninkrijk. De helft van de totale export van het mkb-metaal gaat naar Duitsland (28%) en België (22%). 83% van de export van de metaalbedrijven blijft binnen Europa. Bedrijven die exporteren zien Duitsland en België -met name vanwege de geografische ligging- als de meest interessante exportlanden.

Amerika, Rusland en Frankrijk worden daarnaast als belangrijkste interessante exportmarkten genoemd vanwege de omvangrijke markt. Verre markten zijn voor de meeste mkb-metaalbedrijven een aanvulling op de bestaande export. Bedrijven die componenten leveren of bewerkingen uitvoeren leveren veelal rechtstreeks aan de eindgebruiker, bedrijven die eindproducten leveren gebruiken hiervoor verschillende distributiekanalen.

Exportdrivers kunnen aanzetten tot export

De totale omzet van het mkb-metaal bedraagt 23,5 miljard euro, 12,7% (bijna 3 miljard euro) daarvan is afkomstig uit export. Uit het onderzoek blijkt dat bedrijven exportkansen laten liggen. Om de exportpotentie van het mkb-metaal te kunnen inschatten is gekeken naar de belangrijkste exportdrivers van exporterende bedrijven. In het toegepaste model is berekend dat bedrijven die over meer dan 7 exportdrivers beschikken, in staat zijn om een deel van hun omzet uit export te halen, dan wel hun exportaandeel te laten groeien als zij al enige exportervaring hebben.

Exportomzet naar 3,5 miljard

Het omzetpercentage afkomstig uit export zou op middellange termijn kunnen stijgen van 12,7 naar 15%, een stijging van 542 miljoen euro. Hiermee komt de exportomzet van het mkb-metaal uit op ruim 3,5 miljard euro. Het grootste exportpotentieel zit in de machine-industrie, een sector die ook nu al veel exporteert.
Om op korte termijn resultaten te behalen, kunnen Metaalunie en overheid hun stimuleringsplannen het beste richten op exporterende bedrijven binnen de machine-industrie. Op lange termijn zullen bedrijven die nu beschikken over 6 van de 9 exportdrivers (meer) gaan exporteren. Dit kan leiden tot een omzetstijging uit export van 1 miljard euro, waarmee de exportomzet op bijna 4 miljard euro uitkomt.
Van de niet-exporterende bedrijven denkt 21% concreet na over exportmogelijkheden en verwacht 13% de komende drie jaar daadwerkelijk te gaan exporteren. Bedrijven die in de komende 3 jaar verwachten te exporteren, vinden Duitsland (49%) en België (14%) de interessantste exportlanden. Een derde van de bedrijven weet echter nog niet welke landen het interessantst zijn.

Onvoldoende kennis lokale markt grootste exportdrempel

Van de exporterende metaalbedrijven heeft 70% geen belangrijke knelpunten ervaren bij het opstarten van de export. Grotere bedrijven (50+) ervaren relatief vaker knelpunten dan kleine en middelgrote. Bedrijven die wel knelpunten ervaren, geven aan dat deze met name zitten in het gebrek aan kennis van de lokale markt, taal- en cultuurverschillen, bureaucratie, betaal- en valutarisico's, vinden van een lokale agent/partner, gebrek aan tijd/mankracht. Niet-exporterende bedrijven blijken een goed inzicht te hebben in de daadwerkelijke drempels bij het exporteren. Zij geven dezelfde knelpunten aan als exporteurs.

Concrete exportinformatie en gerichte ondersteuning

Ondernemers in het mkb-metaal verkrijgen informatie over internationaal zaken doen met name via de Metaalunie, de Kamer van Koophandel en brancheorganisaties. Met name de nieuwsbrief internationaal zakendoen van de Metaalunie staat goed bekend bij ondernemers. Meer dan de helft van de exporterende metaalbedrijven en bedrijven die nadenken over export, geven aan geen gebruik te maken van exportondersteunende diensten. Bedrijven die hiervan wel gebruik maken, geven aan dat de informatie nuttig was. Bedrijven hebben via de Metaalunie vooral behoefte aan ondersteuning op het gebied van juridische zaken en subsidieaanvragen en het inzichtelijk maken van marktkansen. Van de overheid verwachten ondernemers meer ondersteuning bij subsidieaanvragen, subsidiëring van personeelskosten voor exportpersoneel, juridische ondersteuning en marktonderzoek.

Minister EZ: Export maakt bedrijven sterker

Minister Van der Hoeven benadrukt hoe belangrijk het is als bedrijven hun exportpotentieel verzilveren. "Een bedrijf dat de grens oversteekt, profiteert daar op verschillende manieren van. Het vergaart bijvoorbeeld sneller nieuwe kennis. Dat bevordert weer het innovatieve vermogen. Daarnaast vergroot een bedrijf door export zijn afzetgebied. Kortom, export maakt bedrijven sterker. Het ministerie van Economische Zaken draagt via NL EVD Internationaal daarom bij aan ondersteuning van het Nederlandse bedrijfsleven dat wil exporteren. Dat gebeurt bijvoorbeeld via economische missies onder leiding van een van de bewindspersonen van het kabinet. Maar gebruikmakend van een wereldwijd netwerk - waaronder ambassades en consulaten-generaal, Netherlands Business Support Offices, bedrijven, brancheorganisaties, handelsbevorderende organisaties, overheden, kennisinstellingen - biedt EZ via NL EVD Internationaal ook speciale producten en diensten gericht op de export aan. Denk daarbij aan kennis van lokale gewoonten en gebruiken, marktonderzoek en regelingen die bijdragen in de kosten van de eerste exportstappen. 
Elke ondernemer die een stap op een nieuwe buitenlandse markt wil zetten, kan bij EZ en NL EVD Internationaal terecht. Want export is de motor van onze economie." Van der Hoeven wijst erop dat het EZ voor ondernemers die dicht over de grens willen starten met exporteren, samen met MKB-Nederland het project Startwijs Duitsland en Frankrijk is gestart.

Naar de website over internationaal ondernemen.

Download hier de diverse versies:
  Metaalunie/EZ exportonderzoek - samenvatting
  Metaalunie/EZ exportonderzoek - volledige versie
  Metaalunie/EZ exportonderzoek - engelstalige samenvatting

bron: Metaalunie