‘NS, rust treinen uit met wrijvingssensoren’

Radu Popovici van de Universiteit Twente adviseert de NS en ProRail om treinen uit te rusten met sensoren die de gladheid van het spoor kunnen meten. Dit kan, zeker in de herfst, vertragingen voorkomen en het spoor veiliger maken. Popovici deed onderzoek naar de wrijving bij gladde sporen. Op 19 februari promoveerde hij aan de faculteit Construerende Technische Wetenschappen op zijn onderzoek.

In Nederland kampen veel treinen in de herfstmaanden met vertragingen en uitval. Promovendus Radu Popovici van de Universiteit Twente onderzocht wat je hieraan kan doen. Hij rustte een trein uit met een sensor die de wrijving meet tussen wiel en rail. Met een dergelijke sensor weet de machinist of het spoor glad is of niet. De onderzoeker adviseert de NS en ProRail daarom treinen met een door hem bedachte wrijvingssensor uit te rusten. 'Dit is een relatief eenvoudige oplossing die niet alleen het spoor veiliger maakt, maar ook onnodige vertragingen kan voorkomen. Bovendien maakt de sensor het mogelijk om precies in kaart te brengen welke delen van het Nederlandse spoornet glad zijn en welke niet. NS en ProRail hebben aangegeven blij te zijn met het advies, maar kunnen nog niet aangeven of ze het over zullen nemen.'

Wrijvingssensor

De wrijvingssensor meet naast de draaisnelheid van twee wielen (een beremd wiel en een niet aangedreven wiel) de wrijving. Op basis hiervan kan men vaststellen of er sprake is van glad spoor. Als dit het geval is krijgt de machinist een seintje.

Momenteel rijden treinen nog zonder een dergelijke sensor rond over het Nederlandse spoornet. Als de machinist niet merkt dat het glad is, kan dat tot gevaarlijke situaties leiden. En als hij er ten onrechte van uitgaat dat het spoor glad is, zal hij te langzaam rijden met onnodige vertragingen als gevolg. 

Meer oorzaken

Overigens krijgen de gevallen bladeren in de herfst altijd de schuld van de vertraging, maar dat is niet volledig terecht, vertelt Popovici. 'Het probleem treedt op in de herfst, maar bladeren zijn niet de enige oorzaak. Andere oorzaken zijn de luchtvochtigheid, de temperatuur en industriële vervuiling.'

Popovici voerde zijn metingen uit op drie trajecten in Nederland: de driehoek Utrecht-Arnhem-Zwolle, de lijn Rotterdam-Hoek van Holland en het traject Roosendaal-Vlissingen. De metingen vonden 's nachts plaats, omdat het niet mogelijk was om overdag de testtrein over het drukke spoornet te laten rijden. 

bron: Universiteit Twente