Verloren

In mijn lokale krant las ik het bericht dat de Zeeuws Vlaamse Gieterij in Sas van Gent failliet is. Of de ‘ijzergieterij', zo wordt de gieterij in de volksmond genoemd, een doorstart maakt is onbekend. Gieterijen in Nederland hebben het al jaren - beter gezegd decennia - lastig. Lagelonenlanden uiteraard, maar de huidige pandemie zorgt bij de gieterij nu ook voor een afname van de orders van de vaste klanten. En als je die omzet dan bijna ziet halveren.
Behalve een industriële gieterij heeft de ZVG ook de nodige faam opgebouwd als gieter van kunstwerken. Dat heb ik grotendeels van horen zeggen, maar van één speciaal kunstwerk weet ik al sinds de jaren negentig van de vorige eeuw: ‘Lost Luggage Depot'.
Wie wel eens bij Hotel New York op de Wilhelmina-pier in Rotterdam heeft gestaan, kan het werk niet zijn ontgaan. Om het obligate criterium dat gietwerk altijd zwaar is aan te halen: het kunstwerk heeft een massa van ongeveer 65.000 kg. En wat krijg je daar dan voor? Een levensgroot depot met achtergebleven bagage.
Het werk van de Canadees Jeff Wall herinnert natuurlijk aan de geschiedenis van de locatie. Waar duizenden emigranten met de Holland-Amerika Lijn vertrokken naar de Verenigde Staten. En dan werd er in het gedrang en de drukte om aan boord te komen wel eens een koffer of tas vergeten. Of niet ingeladen. Het is net vliegen. Daar kunt u zich vast nog wel een voorstelling van maken.
Dat was toen. Niet dat vliegen, maar die emigranten. Wall heeft trouwens wel gedacht aan de verbinding met het heden. In het depot staat ook een laptoptas. Die had je al in 2001 toen het werk is neergezet.
Die emigranten vertrokken destijds met de hoop op een betere toekomst. Dat zal nu ook zo zijn. Nu is dat hele systeem voor het verkrijgen van een permanente verblijfsvergunning wel wat eigenaardig. Heb je geen vaardigheden waar ze op zitten te wachten, dan moet je gokken op de jaarlijks loterij voor een vergunning. Jaarlijks 50.000 ‘Green Cards' voor rond de zes miljoen gegadigden. Of je überhaupt nog moet willen? In het ‘land of the free' gaat tenslotte heel snel meer verloren, dan je in het depot in Rotterdam kan opslaan.