Energietransitie vereist internationale elektriciteitsmarkt

Om de kosten van de overgang naar duurzame energie zo laag mogelijk te houden, is het nodig de basisprincipes van de ordening van de elektriciteitsmarkt zoveel mogelijk overeind te houden. Dat concludeert Machiel Mulder, hoogleraar Regulering van Energiemarkten aan de Rijksuniversiteit Groningen, op basis van een groot onderzoek naar de invloed van duurzame energie op de werking van de elektriciteitsmarkt.

Om de kosten van de overgang naar duurzame energie zo laag mogelijk te houden, is het nodig de basisprincipes van de ordening van de elektriciteitsmarkt zoveel mogelijk overeind te houden.

1/1

Gerelateerd nieuws

Bijeenkomst Platform Tandwielen op 25 april 2024

I/O-systeem ‘helpt’ Groot Barrièrerif

Gwneud yng Nghymru: 3 miljoen frequentieregelaars

'Princepeel' kiezen voor duurzaam

In Nederland moet het aandeel duurzaam opgewekte elektriciteit in het totale verbruik stijgen van ca. 15% nu naar ongeveer 60% in 2030. Om die ambitieuze doelstelling te halen, is kostenbeheersing cruciaal.

Volgens Mulder is het van het grootste belang om de principes van de werking van de elektriciteitsmarkt te omarmen. "De elektriciteitsmarkt is de afgelopen twintig jaar vormgegeven en blijkt goed te functioneren. We zien meer concurrentie, lagere prijzen, innovatie in de consumentenmarkt, voldoende investeringen en een betrouwbare stroomvoorziening.

De elektriciteitsmarkt is steeds internationaler geworden en dat heeft geleidt tot lagere opwekkingskosten, meer concurrentie en een grotere leveringszekerheid."

Lokale energiesystemen contraproductief

Mulder bepleit een geïntegreerde internationale elektriciteitsmarkt. Door barrières voor internationale handel verder te verminderen en te kiezen voor internationale in plaats van nationale of lokale doelstellingen, kunnen we de kosten van de energietransitie zo laag mogelijk houden.

Lokale energiesystemen lijken aantrekkelijk maar maken de energietransitie duurder en zijn daardoor minder succesvol. Wanneer regio's proberen op duurzame wijze in hun eigen energiebehoefte te voorzien, leidt dat voor de maatschappij als geheel tot hogere kosten. Op een internationale markt kan iedereen profiteren van een tijdelijke hoge productie door windmolens in een buurland.

Een regio die zelf de stroomvoorziening wil regelen, moet veel hogere kosten maken voor het omgaan met fluctuaties in het aanbod van wind- en zonnestroom dan in een internationale markt nodig is. Mulder wijst daarbij op ervaringen in het buitenland.

"In Duitsland, waar de energietransitie al ver is voortgeschreden, is de elektriciteitsmarkt goed in staat om te gaan met de groei in het fluctuerende aanbod van stroom uit duurzame bronnen. Het marktsysteem biedt voldoende flexibiliteit zonder dat in opslag van stroom wordt geïnvesteerd."

In Engeland hebben leveranciers de plicht om een bepaald percentage duurzame energie aan te bieden en gaan daarom zelf op zoek naar de goedkoopste aanbieder. Dat betekent dat niet alleen de kosten dalen, maar ook dat voor een zelfde subsidiebedrag meer duurzame energie wordt gerealiseerd. Ook het Nederlandse subsidiesysteem SDE+ geeft prikkels om de kosten van duurzame energie te verlagen.'

Verlaging CO₂-emissie

De energietransitie is uiteindelijk bedoeld om de CO₂-emissie terug te brengen. Nationaal beleid om de energietransitie te stimuleren heeft via het Europese systeem voor emissiehandel (ETS) directe consequenties voor alle deelnemers in dit handelssysteem. Zo wordt het voor elektriciteitsbedrijven en de chemische industrie goedkoper om hun emissies omlaag te brengen.

De eenvoudigste manier voor overheden, bedrijven en burgers om deze emissiereductie te realiseren, is volgens Mulder het opkopen van emissierechten en deze te annuleren zonder ze te gebruiken. Dat verhoogt de schaarste in de markt voor emissierechten, waardoor de prijs van CO₂-rechten stijgt. Op die manier is niet alleen ons energieverbruik meer op duurzame energie gebaseerd, maar wordt ook de uitstoot van CO₂ omlaag gebracht.

bron: Rijksuniversiteit Groningen