EINDHOVEN, 27 november 2011 21:02

Recycling van zekeringen

Elk industrieel product heeft een beperkte levensduur. Bij steeds meer producten streeft men naar een gescheiden inzameling om hergebruik van materiaalstromen en componenten mogelijk te maken. In Duitsland is daarom in de jaren 90 het initiatief genomen door de verschillende producenten van zekeringen (smeltveiligheden of smeltpatronen) om de gebruikte producten op een milieuvriendelijke manier te verwerken

Het initiatief bleek zo succesvol dat ook in Nederland, op initiatief van het Kennisplatform Recycling en de leveranciers van smeltveiligheden, een werkgroep van leveranciers en gebruikers is gestart om in de Benelux tot een milieu­vriendelijke verwerking van smeltpatronen te komen. Dit heeft inmiddels geleid tot de oprichting van de vereniging ‘Industrial Fuse Recycling Benelux' (IFRB), die als hoofddoel heeft: het verzorgen van een milieu­vriendelijke verwerking van industriële smeltveiligheden uit de Benelux.

Samenstelling en verwerking van zekeringen

Voor veel toepassingen zijn smeltpatronen een goedkope en veilige manier van installatiebeveiliging met ongeëvenaarde kwaliteiten. De belangrijkste typen die in Nederland worden gebruikt zijn miniatuur­smeltveilig­heden voor apparaten, schroefsmeltveiligheden voor huisinstallaties, mespatronen voor industriële installaties en cilinderpatronen voor middenspannings­installaties.

Voor metaalterugwinning komen vooral laagspannings-mespatronen en midden­spannings-cilinderpatronen in aanmerking. De percentages van koper (8 - 25%) en zilver (0.1 - 0.3%) zijn interessant genoeg om terugwinning mogelijk te maken. Handmatig demonteren van dergelijke patronen is bewerkelijk en de arbeidskosten wegen in Europa niet op tegen de opbrengst van de teruggewonnen grondstoffen. Het blijkt echter ook goed mogelijk om de ingezamelde patronen zonder verdere voorbewerking te verwerken in een converter van een kopersmeltoven.

Normaal moet tijdens het koper smelten kwartszand worden toegevoegd omdat slakvorming nodig is voor het opnemen van de metalen. Patronen bestaan echter al voor 20 - 30% uit kwartszand, zodat dit afvalproduct nuttig is tijdens de verwerking. Ook de

geringe percentages plastics in de zekeringen zijn gunstig vanwege de warmte­productie tijdens hun afbraak. Bij directe verwerking in een koperconverter wordt in Duitsland geëist dat de patronen aan de volgende specificaties voldoen:

  • Plastic bestanddelen niet meer dan 3,5%;
  • Asbest minder dan 0,05%;
  • Cadmium minder dan 0,005%.

Zinkbestanddelen (afkomstig van de mescontacten) kunnen in poedervorm verzameld worden in filters. De keramische behuizingen van de patronen en de vulling van kwartszand worden omgezet in slakken die bruikbaar zijn in de cementindustrie en wegenbouw.

Inzameling helpt ernstig zieke kinderen

In de voorzieningsgebieden van Alliander en Enexis worden alle afgedankte zekeringen uit het hele elektriciteitsnet ingezameld voor recycling. Alliander en Enexis nemen samen met de producenten en leveranciers van deze zekeringen deel in IFRB. De ingezamelde partijen zekeringen worden door IFRB bij de deelnemers kosteloos opgehaald en verwerkt bij een gecertificeerd recyclingbedrijf.                

Bij deze verwerking wordt het koper en zilver uit de mespatronen teruggewonnen. Omdat de opbrengsten van de metaalterugwinning uit de zekeringen opwegen tegen de inzamel- en transportkosten en omdat de IFRB een vereniging is zonder winstoogmerk kan de gehele opbrengst uitgekeerd worden aan een goed doel. In 2009 en 2010 heeft IFRB daardoor een bijdrage kunnen leveren aan de Stichting Digibeter. Deze Stichting zorgt ervoor dat kinderen die door een ziekte, aandoening of handicap langdurig thuis of in een zorginstelling moeten verblijven toch kunnen blijven meedraaien in hun eigen klas door het ter beschikking stellen van een on-line beeld-en geluidverbinding. In 2011 is door IFRB een schenking gegaan aan de Stichting Colombine in Biddinghuizen voor de noodzakelijke vervanging van verwarming en sanitair in het Columbinehuis, een vakantieverblijf voor gezinnen met ernstig zieke kinderen.

Deelnemen aan IFRB

De vereniging IFRB is er voor alle partijen in de Benelux die zekeringen of smeltpatronen gebruiken en vervangen. IFRB-voorzitter Jan Mensink roept daarom alle belanghebbende partijen op om zich aan te sluiten bij het initiatief. IFRB verzorgt geheel kostenloos het ophalen van de ingezamelde zekeringen, het transport en uiteindelijke verwerking ervan. Aan IFRB doen op dit moment mee: de netbeheerders Alliander en Enexis en de producenten en leveranciers van schakelaars en smeltveiligheden in Nederland: Siba, Hager, Bussmann, Mersen, Seher, Reewoud en Eaton. Meer informatie is te vinden op de website http://www.ifrb.nl/. Op deze site staat ook het contactformulier waarmee men zich kan aanmelden voor deelname.

Foto's:

Recycling van zekeringen

© Aandrijvenenbesturen.nl