HighTech Systems Platform: innovatie leidt tot herstel en groei

De bedrijven aangesloten bij het High Tech Systems Platform (HTSP), een cluster van 22 technologieleveranciers en machinebouwers, hebben naar eigen zeggen in de economisch moeilijke tijden innovatie hoog in het vaandel gehouden. Dankzij deze strategie zien de bedrijven de eerste lichtpuntjes van herstel en groei aan de horizon.

Onlangs bleek uit het jaarlijkse kennisonderzoek van het Innovatieplatform dat Nederland op de kennisranglijst van de achtste naar de tiende plaats is gedaald. De Nederlandse investeringen in onderwijs en innovatie blijven ver achter bij die van andere kennislanden.

High Tech Systems is een belangrijke motor voor de Nederlandse economie, zoals blijkt uit cijfers die verzameld zijn door organisatieadviesbureau Berenschot voor het HTSP. De industriële export van de 22 aangesloten HTSP-bedrijven is in vijf jaar met bijna vijftig procent gegroeid, van veertien miljard euro in 2003 naar ruim twintig miljard euro in 2008. De wereldwijde crisis heeft deze groei het afgelopen jaar weliswaar getemperd, maar na een korte dip zijn de vooruitzichten positief. High Tech Systems als gehele bedrijfstak (inclusief de toeleveranciers) realiseerde bij het ingaan van de recessie met een bedrag van meer dan acht miljard euro per maand de hoogste exportinkomsten voor Nederland. Op het dieptepunt van de recessie was dit teruggezakt naar minder dan zeven miljard, maar het is inmiddels weer gestegen naar meer dan acht miljard in de laatste drie maanden van 2009. Al met al een bedrijfstak die het waard is om in te investeren.

Vestiging in China

De bedrijven aangesloten bij het HTSP hebben allemaal een andere strategie gevolgd om het hoofd boven water te houden en sterk aan de start van een volgende bloeiperiode te staan. Zo heeft Hauzer Techno Coating uit Venlo, leverancier van plasma coatingtechnologie en machines, besloten om ondanks de moeilijke jaren toch te investeren in vestigingen in Japan en China. De vestiging in Yokohama is in 2009 geopend en het competence centre in Shanghai op 13 april 2010. "Hoewel onze klanten aarzelen om te investeren op dit moment, hebben we toch besloten onze vestigingsplannen door te laten gaan", vertelt Thomas Krug, CEO van Hauzer. "We zien een groeiende markt voor plasma coating technologie in China en dankzij ons nieuwe competence centre kunnen we daar goed op inspelen. De afstand tussen Nederland en China is tot dusver geen belemmering geweest om succesvol in China zaken te doen. Maar in de nieuwe situatie kunnen we onze klanten training geven waarbij we rekening houden met hun eigen cultuur en taal. We kunnen samen technologie ontwikkelen en makkelijker proefcoatingen laten zien aan onze klanten. Onze samenwerking zal erdoor verbeteren en daar heeft iedereen profijt van."

Einde deeltijd-WW

PANalytical is een high tech bedrijf uit Almelo dat röntgensystemen voor materiaalonderzoek levert aan een breed scala aan industrieën zoals cement, staal, halfgeleider maar ook aan onderzoeks- en ontwikkelingsinstellingen wereldwijd. Het bedrijf heeft sterk ingezet op behoud van mensen en ziet ook inmiddels lichtpuntjes aan de horizon. "Bij ons heeft een effectieve en snelle inzet van de deeltijd-WW-regeling ervoor gezorgd dat een kleine twintig mensen met waardevolle kennis voor het bedrijf hun baan konden behouden", meldt Peter van Velzen, CEO van PANalytical. "Omdat onze orderportefeuille zich positief ontwikkelt, is de deeltijd-WW per 1 maart beëindigd. We gaan echter door met de tijdens de deeltijd-WW opgezette opleidingen om de inzet van onze medewerkers te verbreden en de flexibiliteit van het bedrijf in deze kennisintensieve industrie te verhogen. Iets wat ook door de medewerkers en het UWV als zeer positief gewaardeerd is", vervolgt hij. "Zo hoopt PANalytical klaar te zijn voor een volgende groeiperiode die gegeven de marktontwikkelingen in met name het verre oosten in combinatie met nieuwe productintroducties hopelijk aanstaande is", concludeert Van Velzen positief.

Strategische partnerschappen

Nucletron heeft in de afgelopen periode geïnvesteerd in de bekendheid van brachytherapie, een specifieke behandelmethode tegen kanker. Nucletron ontwikkelt hoogwaardige medische apparatuur waarmee bij patiënten kanker kan worden gelokaliseerd en behandeld middels radiotherapie, en dan in het bijzonder brachytherapie. Deze brachytherapie bestraalt de tumor heel precies en van binnenuit, zodat de rest van het lichaam niet wordt meebestraald. Dat heeft als groot voordeel dat er minder negatieve bijverschijnselen optreden dan bij andere behandelingen. Bijvoorbeeld bij prostaatkanker vermindert hierdoor de kans op incontinentie en impotentie, in vergelijking met uitwendige bestraling dan wel chirurgie. Slechts één op de vier kankerpatiënten is bekend met brachytherapie, terwijl het over de hele wereld door meer dan 2500 ziekenhuizen al vele decennia wordt toegepast met prima resultaten. "Wij vinden dat deze krachtige, effectieve en patiëntvriendelijke behandelmethode veel meer bekendheid en populariteit zou moeten genieten," vertelt Jos Lamers, CEO van Nucletron. "Daarom heeft Nucletron in 2009 haar productportfolio en technologische voorsprong verder vergroot door enkele strategische partnerschappen aan te gaan. Tevens wordt het netwerk van eigen verkoopkantoren verder uitgebreid. Zo is bijvoorbeeld een nieuw kantoor geopend in Rusland en binnenkort volgen ook Brazilië en het Midden-Oosten. Met onze investeringen verwachten we niet alleen ons marktleiderschap te bevestigen, maar ook, samen met de medici, een marktgroei te realiseren voor brachytherapie."

Aantal aanvragen verdubbeld

Voor het Utrechtse Frog AGV Systems, leverancier van automatische voertuigen voor de interne logistiek, is het jaar 2010 goed begonnen. Niet alleen John Deere in de Verenigde Staten heeft een tweede AGV systeem besteld voor een assemblagelijn in een van haar fabrieken, ook het farmaceutische bedrijf Roche in Duitsland heeft voor een uitbreiding van haar productie extra AGVs besteld bij Frog. Het aantal nieuwe aanvragen voor AGV oplossingen is verdubbeld ten opzichte van  begin 2009.

Technologische voorsprong

Chipmachinefabrikant ASML heeft in 2009 met 495 miljoen euro haar investeringen in Research & Development onveranderd hoog gehouden. Daarmee is ASML de tweede private R&D investeerder van Nederland. De strategie om op deze manier de technologische voorsprong te behouden, werpt zijn vruchten af: het Veldhovense bedrijf wist zelfs in crisistijd wereldmarktaandeel uit te breiden tot 67% en drie nieuwe klanten binnen te halen. Toen de ergste crisis in tachtig jaar het bedrijf trof, zijn in Nederland geen gedwongen ontslagen gevallen. De flexibele schil van flexwerkers werd met 700 personen afgebouwd,  maar dat verlies is inmiddels alweer bijna gecompenseerd met de aanname van 600 flexwerkers. Na de economische malaise was de chipindustrie namelijk de eerste markt die weer aantrok. Ook alle toeleveranciers van ASML hebben de crisis overleefd. ASML houdt hen op de hoogte van de marktomstandigheden en helpt hen om zo goed mogelijk met marktfluctuaties om te gaan. Deze nauwe afstemming zal ook zijn waarde bewijzen nu capaciteit weer snel opgeschakeld moet worden.