Energie-eiland is innovatief concept voor grootschalige elektriciteitsopslag

KEMA en Bureau Lievense werken samen met Gebroeders Das aan een innovatief concept voor grootschalige elektriciteitsopslag met een ‘valmeercentrale’. Het eerste resultaat van hun studie voor de energiebedrijven is een ontwerp van het Energie-eiland in de Noordzeevoor de Nederlandse kust.

Elektriciteitsopslag heeft een grote toegevoegde waarde voor de energiesector. Zo verhoogt opslag de technische betrouwbaarheid van de energievoorziening, stabiliseert het de kostprijs van elektriciteit en draagt het bij aan de vermindering van de CO2-uitstoot. Grootschalige opslag is bij uitstek geschikt in elektriciteitsmarkten met relatief veel windenergie, een situatie die naar verwachting omstreeks 2020 ook geldt voor Nederland. Het eiland biedt daarnaast nog tal van andere mogelijkheden, variërend van kustbescherming tot havens en van aquatische biomassa tot toerisme. Niet voor niets is elektriciteitsopslag een actueel thema bij organisaties als het Transitieplatform Duurzame Elektriciteitsvoorziening.

 

Kostenbesparing

 

Scenarioanalyses voor het jaar 2020 laten zien dat de ‘BV Nederland' jaarlijks enorm op operationele kosten kan besparen wanneer elektriciteitsopslag integraal deel uitmaakt van het elektriciteitssysteem. De kostenbesparing wordt groter naarmate de gasprijs stijgt. In plaats van een of meerdere bestaande piekcentrales te vervangen (of een nieuwe te bouwen) kan ook worden geïnvesteerd in een grootschalig opslagsysteem.

 

Milieuvoordelen

 

Het toevoegen van elektriciteitsopslag in het elektriciteitsnet heeft veel milieuvoordelen, vooral in combinatie met veel windenergie in het elektriciteitssysteem. In die situatie hoeven elektriciteitscentrales vooral 's nachts minder vaak te worden afgeschakeld of op een laag vermogen te draaien. Overdag kan de opgeslagen elektriciteit worden benut waardoor er geen extra piekcentrale ingezet hoeft te worden. Dit verhoogt de energie-efficiency van de elektriciteitsproductie. De productie van windenergie kan bovendien op elk moment worden benut, waarmee de CO2 uitstoot van de totale elektriciteitsproductie in Nederland wordt gereduceerd.
Het principe van de valmeercentrale is technisch mogelijk door gebruik te maken van enkele tientallen meters dikke kleilaag onder de bodem van de Noordzee. Bij een overschot aan elektriciteit wordt zeewater uit het meer in de omringende zee gepompt, bij een tekort stroomt zeewater in het meer terwijl een generator wordt aangedreven. De benodigde pompgeneratoren zijn commercieel beschikbaar. In het eerste ontwerp van het Energie-eiland zijn KEMA en Bureau Lievense verder uitgegaan van bewezen technieken uit de baggerindustrie. De opslagcapaciteit is voldoende om gedurende meer dan 12 uur een vermogen van 1.500 MW te leveren, vergelijkbaar met het vermogen van een grote elektriciteitscentrale in Nederland.

 

Ecologie en economie

 

Het Energie-eiland is een innovatief concept dat op de middellange en lange termijn aantrekkelijk kan zijn voor de Nederlandse elektriciteitsvoorziening. In een volgende fase is een gedetailleerde locatiestudie gepland en worden de technische mogelijkheden en de economische en ecologische waarden van logische combinaties van functies onderzocht.
Het onderzoek naar dit innovatieve concept is uitgevoerd met financiële bijdragen van de energiebedrijven Delta, Eneco, Nuon, E.ON Benelux, EPZ, Essent en TenneT en met subsidie van de Stichting We@Sea.

bron: KEMA